Bodempodcast #7 Waterhuishouding: Een veranderend klimaat, seizoensrijpaden, en het weerbericht onder je kussen
Introductie
In deze aflevering van de bodempodcast gaan we het hebben over waterhuishouding. Dit doen wij samen met Merel Hondebrink van het Louis Bolk instituut en we zijn te gast bij Andre Jurrius van Ekoboerderij de Lingehof in Randwijk, Gelderland. Merel verteld ons over het belang van een goede waterhuishouding en wat hier precies bij komt kijken. Samen met André beantwoord zij vragen als: hoe zorg je voor een goede waterhuishouding van je bodem? Wat kunnen we verwachten in de toekomst als het aankomt op een veranderend klimaat met meer droogte en wateroverlast? En hoe zorg ik dat mijn bodem hier goed mee om kan gaan? Aan het eind van de aflevering nemen we een kijkje bij een irrigatieproef op het bedrijf van André en komt uiteraard ook weer het bodemdiertje van de week langs met dit keer: de pendelaar.
Samenvatting
Bodemkundige: Merel Hondebrink, Louis Bolk Instituut
Locatie: akkerbouwbedrijf van André Jurrius (Ekoboerderij de Lingehof) in de Betuwe, Gelderland
Bodemtype: Rivierklei
Water en de plant
Bij waterhuishouding hebben we het over waterkwantitieit. Door waterstromen komen nutriënten vanuit de bodem, via wortels terecht in de plant en het bladgroen. Daarnaast zorgt verdamping van water voor verkoeling van de plant.
Soorten grond en bodemwater
Zandgronden kunnen ingedeeld worden in hoge- en lage zandgronden, afhankelijk van de waterstand. Bij hoge zandgronden zit het water dieper waardoor je beter het op land op kan, maar is het risico op droogte groter. Bij lage zandgronden zit het peil hoger en is er minder risico op droogte, maar komt de gewasgroei echter later op gang. Kleibodems zijn vaak vruchtbaar, maar bewerking en waterhuishouding kunnen uitdagingen vormen. In veen zorgt een laag waterpeil voor afbraak van het veen, ook wel veenoxidatie.
Waterhuishouding beoordelen
Men kan de waterhuishouding bij grasland vaak al bovengronds beoordelen. Bij natte gronden komt pitrus, de vossenstaart of kruipende boterbloem vaak op. Plasvorming speelt in beide sectoren mee. Als er eenmaal plasvorming is dan kan het probleem zich snel verergeren. Door plasvorming kunnen poriën en bodemstructuur verdwijnen, wat verdere plasvorming in de hand werkt. Ondergrondse signalen die zichtbaar worden bij profielkuilen graven zijn de infiltratie van water en wormengangen. Een blauwe gloed duidt de afwezigheid van zuurstof in de bodem, wat ongunstig is. Roestplekken ontstaan na wisselende natte en droge periode (fluctuerende waterstand).
Veranderend klimaat, droog en nat
Door klimaatverandering worden de zomers droger en de winters natter. Ook zal een groter aandeel van de neerslag in korte periode vallen. Ook wordt er gewaarschuwd voor verzilting. Het neerslag tekort speelt al meerdere jaren en lijkt steeds extremer te worden. Een bodem is weerbaarder tegen droogte als de structuur goed is, er voldoende organische stof aanwezig is en het bodemleven actief is. Men kan ook de keuze maken minder waterbehoevende gewassen te gaan telen.
Tik hier: Bodempodcast 7 voor de samenvatting als PDF!
Van deze aflevering is ook een kortere variant beschikbaar, beluister deze hieronder!