Bodempodcast #19 Biodiversiteit, kruidenrijk grasland en een goed verdien model
Introductie
Introductie In deze aflevering zijn we te gast bij melkveehouder Peter Oosterhof. Hij heeft 115 koeien en 60 hectare cultuurgrond. De onderlaag van zijn bodem is een dikke, ondoordringbare laag potklei met een humeuze zandlaag. In deze podcast verteld peter over de voordelen van kruiden en klavers in zijn grasland voor de bodem en hoe dit past in zijn bedrijfsvoering.
Samenvatting
Bodemkundige: Nico Minnema, Successie Natuurzaken.
Locatie: Melkvee bedrijf van Peter Oosterhof in Foxwolde, DR
Bodemtype: Zand
Bodemkwaliteit
Bodemkwaliteit bestaat uit 6 verschillende elementen: organische stof, bodemchemie (pH, fosfaat/zwavel), beworteling, bodemstructuur, bodemleven, waterhuishouding. Deze verschillende elementen beïnvloedden elkaar en dragen bij aan de productie, nu en in de toekomst. Om bodemkwaliteit te kunnen verbeteren moet er kennis zijn waarnaar te kijken, en wat dit betekent.
Minder inputs
Peter melkt 110 koeien op zijn bedrijf van 60 hectare cultuurgrond met daarbij nog 50 hectare natuurgrond. Twintig jaar geleden besloot hij dingen anders aan te pakken. Om zijn melk en grasproductie omhoog te krijgen merkte hij dat er steeds meer input nodig was op zijn bedrijf. De bedrijfsvoering werd hierdoor ook steeds complexer; verschillende rantsoen strategieën, meer krachtvoer, meer kunstmest en vooral meer kosten. Met de manier van boeren zoals zijn opa dat deed in gedachte, besloot hij op zoek te gaan naar een duurzamer syteem.
Adviseur Peter Takens verteld hem over een meer divers grasland, en dat je daar ook een prima opbrengst van kunt hebben. In 2015 zaaide hij zijn eerste perceel kruidenrijk grasland in, in 2018 volgde de overstap naar biologisch. Natuurlijk had dit ook effect op de melkgift, maar zeker ook op de input kosten. “Ik heb nog nooit zo slecht gemolken, maar ook nog nooit zo goed verdiend” stelt Peter. Naast een afname in input kosten zag hij ook de productiviteit van de bodem toenemen met minder verdichting en een actiever bodemleven. Dit hele proces ging natuurlijk met vallen en opstaan en daarom zocht hij inspiratie bij verschillende studiegroepen en adviseurs.
Kruidenrijk grasland
Verschillende excursies brachten Peter uiteindelijk naar een studiegroep bij de famillie Dijnem, zij toonde het succes van natuurlijke processen. De natuur gebruik je als het ware als de leverancier van je inputs. Door een divers grasland creëren helpen verschillende planten je om zo veel mogelijk zonlicht op te vangen, de bron van al je inputs. Uiteindelijk, zo stelt Peter, kun je, als je minder inbrengt, ook minder verliezen. Stikstof inputs verlies je weer via ammoniak, ureum in de melk en nitraat in de uit- en afspoeling. Als je niks binnen haalt gaat je bedrijf de aanwezige bronnen veel beter benutten: de wortelzone van kruidenrijk grasland is veel dikker met veel meer bodemleven. Feitelijk heb je dan dus meer grond, in de diepte dan. Behalve een grotere benutting is ook de toegankelijkheid van het perceel verbeterd; waar voorheen de sleepslang nog vastliep half februari kunnen nu al koeien geweid worden in het begin van de maand.
Biodiversiteit
Naast een beter bodemgesteldheid heeft het kruidenrijk grasland ook zijn effect op de biodiversiteit op het bedrijf. Alhoewel een deel van de gezaaide kruiden niet inheems zijn neemt de insecten populatie sterk toe. Ook in de sloten en slootkanten ziet hij een sterke vooruitgang van de soorten diversiteit. Die biodiversiteit is dan misschien niet de reden geweest om duurzamer te gaan boeren, nu het bedrijf er beter door is gaan lopen is die soorten rijkdom wel heel mooi meegenomen.